W trakcie całego życia kobiety mają prawie dwukrotnie wyższe prawdopodobieństwo wystąpienia stanów depresyjnych niż mężczyźni.
Konkretny powód takiego stanu rzeczy jest niejasny, ale wydaje się, że pewną rolę może tu odgrywać kombinacja czynników biologicznych, hormonalnych, genetycznych, psychologicznych oraz społecznych.
„Kobiety zdecydowanie mocniej przeżywają depresję oraz są bardziej podatne na to zaburzenie z powodów biologicznych” – powiedziała Jill Goldstein, dyrektor naukowy na Connors Center for Women’s Health and Gender Biology w Birmingham oraz w Women’s Hospital w Bostonie.
Goldstein oraz inni naukowcy zaczynają rozwiązywać zagadkę roli różnic płciowych w rozwoju i funkcjonowaniu mózgu oraz tego, jaki wpływ mają na zaburzenia psychiatryczne.
Według Goldstein, choć kobiety są zazwyczaj lepiej wyczulone na zmiany we własnym samopoczuciu i lepiej komunikują innych o tych zmianach (co sprawia, że częściej szukają pomocy specjalistycznej), to nie tłumaczy to takiej dysproporcji w zapadalności na depresję pomiędzy nimi, a mężczyznami.
Poniżej przedstawiamy 6 powodów, dla których kobiety mogą być bardziej podatne na depresję.
Podatność genetyczna
Historia depresji w rodzinie zwiększa szansę wystąpienia tego zaburzenia, zarówno u mężczyzn, jak i kobiet. Jednak według Goldstein, podatność genetyczna w połączeniu ze stresującymi wydarzeniami, zwłaszcza tymi we wczesnej młodości, takimi jak molestowanie seksualne czy przemoc, może przekładać się na wyższe ryzyko popadnięcia w depresję wśród kobiet. Badania wykazują, że kobiety mają większe ryzyko popadnięcia w depresję w wyniku stresującego wydarzenia niż mężczyźni.
Faza rozwoju płodu
Podczas rozwoju płodu, w mózgu rozpoczyna się różnicowanie płciowe, co oznacza, że niektóre obszary mózgu rozwijają się inaczej u kobiet, a inaczej u mężczyzn.
„Dodatkowo, geny i hormony, których poziom ulega wahaniom podczas fazy rozwoju płodu oraz we wczesnym dzieciństwie, mogą przyczyniać się do tego, że niektóre osoby będą bardziej podatne na zaburzenia wahań nastrojów, takie jak depresja” – tłumaczy Goldstein.
Według Goldstein, depresja może pojawić się jeszcze w trzech innych wrażliwych okresach życiu kobiety. Wszystkie te okresy charakteryzują się tym, że mózg i ciało kobiety zalewają hormony. Wpływają one bezpośrednio na reakcje chemiczne w mózgu, co sugeruje, że połączenia w mózgu sterowane są chemicznie, co w efekcie reguluje nastrój oraz emocje. W tych okresach ważne jest, aby kobiety zwracały większą uwagę na zmiany w swoim nastroju, koncentracji, poziomie energii oraz śnie i nawykach żywieniowych. Jest to szczególnie ważne dla kobiet, które przeżyły już epizod depresyjny, gdyż to one mają największe ryzyko pojawienia się depresji podczas ciąży lub menopauzy.
Wiek młodzieńczy
Przed okresem dojrzewania jest mało różnic płciowych, jeśli chodzi o depresję i dotyka ona dziewczynek i chłopców w taki samym stopniu. Różnice płciowe pojawiają się u nastolatków po dojrzewaniu, czyli pomiędzy 16. a 20. rokiem życia i wtedy właśnie dziewczynki mają dwukrotnie większe ryzyko wystąpienia depresji niż chłopcy.
„Jeśli w rodzinie występowała depresja, to ważne jest, aby kobiety miały oko na swoje dzieci, zwłaszcza po okresie dojrzewania” – mówi Goldstein.
Ciąża
„Ciąża może być katalizatorem dla poważnej depresji u kobiet” – powiedziała Goldstein dla Livescience.
Wahania hormonalne w trakcie i po ciąży mogą przyczyniać się do zwiększenia ryzyka. Problemy z poczęciem, ciąża niechciana oraz poronienie, również mogą przyczynić się do wystąpienia depresji.
Już po porodzie, obowiązki wynikające z bycia matką bywają dla niektórych kobiet przytłaczające. Choć niektóre kobiety szybko przechodzą przez najcięższy okres opieki nad nowo narodzonym dzieckiem, to depresja poporodowa jest już dużo poważniejszym, długotrwałym i obezwładniającym stanem.
Przechodzenie menopauzy
Wzrost i stopniowy spadek hormonów reprodukcyjnych w latach poprzedzających oraz w trakcie menopauzy, może zwiększać ryzyko wystąpienia depresji. Ten okres czasu nazywany jest perimenopauzą i może przynieść zarówno fizyczne, jak i psychologiczne zmiany, które mogą wpłynąć na nastrój kobiety. Niektóre z tych zmian to napady gorąca, obfite krwawienie, nieregularna menstruacja oraz bezsenność.
Czynniki środowiskowe
Sposób w jaki kobiety wychowywane są w społeczeństwie oraz role, jakie w nim odgrywają, również może mieć wpływ na ich podatność na depresję. Rola kobiety jako matki, żony czy opiekunki niedołężnych rodziców w połączeniu z presją życia rodzinnego i zawodowego, może zwiększyć stres i ten właśnie stres może prowadzić do depresji u niektórych kobiet. Badania wykazują, że kobiety są zazwyczaj bardziej wyczulone nie tylko na własne emocje, ale również na potrzeby emocjonalne innych i mogą one internalizować te emocje i rozmyślać o nich, co może spowodować pojawienie się u tych kobiet symptomów prowadzących do depresji.
